Dị ứng thực phẩm gây ra các triệu chứng như phát ban và ngứa da do hệ thống miễn dịch phản ứng với protein trong thức ăn, giải phóng histamin.

**Định nghĩa học thuật về dị ứng:**

Dị ứng là một phản ứng miễn dịch sai lệch của cơ thể đối với các chất thường không gây hại, được gọi là **chất gây dị ứng** (allergen). Phản ứng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch nhận diện một chất gây dị ứng là nguy hiểm và sản sinh ra kháng thể IgE để chống lại nó. Khi chất gây dị ứng tiếp xúc lại với cơ thể, kháng thể IgE sẽ gắn vào các tế bào mast và bazanophil, kích hoạt chúng giải phóng các chất hóa học như histamin, leukotriene, và prostaglandin. Những chất này gây ra các triệu chứng dị ứng như:

- Ngứa

- Phát ban

- Sưng

- Khó thở

- Sốc phản vệ trong các trường hợp nghiêm trọng

Dị ứng có thể được phân loại theo cơ chế miễn dịch và thời gian phản ứng:

- Dị ứng Type I (Phản ứng tức thì): Xảy ra ngay lập tức sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, do kháng thể IgE, bao gồm phản ứng dị ứng thực phẩm, sốc phản vệ, và hen suyễn.

- Dị ứng Type II (Phản ứng tế bào): Liên quan đến kháng thể IgG hoặc IgM gắn vào các tế bào hoặc mô, dẫn đến phản ứng miễn dịch chống lại các tế bào này, như trong bệnh thiếu máu tan máu.

- Dị ứng Type III (Phức hợp miễn dịch): Phản ứng do phức hợp kháng thể-kháng nguyên tích tụ trong mô hoặc mạch máu, gây viêm, như trong lupus ban đỏ hệ thống.

- Dị ứng Type IV (Phản ứng tế bào T): Phản ứng chậm do tế bào T, không liên quan đến kháng thể, như trong viêm da tiếp xúc do kim loại.

Dị ứng có thể di truyền, với yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng, nhưng môi trường và các yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến việc phát triển dị ứng.

Thực phẩm phổ biến gây dị ứng ngứa bao gồm:

• Đậu nành: Gây phát ban và ngứa, thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Đậu phộng: Có thể gây phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ em.
• Cà chua: Gây ngứa miệng và da, liên quan đến hội chứng dị ứng miệng.
• Trái cây có múi: Gây ngứa da, miệng, lưỡi, và môi, liên quan đến hội chứng dị ứng miệng.
• Hạt cây (hạnh, điều, macadamia, hồ đào, hạt thông, hạt hồ trăn, quả óc chó): Có thể gây sốc phản vệ.
• Lúa mì: Gây phát ban và ngứa, thường nhầm lẫn với bệnh celiac.
  8 loại thực phẩm dị ứng phổ biến nhất
• Sữa bò: Dị ứng protein trong sữa, khác với không dung nạp lactose.
• Trứng: Dị ứng protein trong lòng trắng hoặc lòng đỏ.
• Động vật có vỏ (cua, tôm hùm, tôm, trai, sò): Gây phản ứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.
• Cá có vây (cá tuyết, cá chình, cá hồi, cá hồng, cá ngừ): Gây phát ban và phản ứng dị ứng.
• Thực phẩm có nikel: Gây phát ban, đặc biệt trên da tay.
• Gia vị: Gây ngứa và phát ban, có thể do hợp chất hóa học như capsaicin (ớt) và allyl isothiocyanate (mù tạt).

Để phòng tránh, cần theo dõi và ghi chú về thực phẩm đã tiêu thụ, đọc nhãn sản phẩm kỹ, và tránh các chất gây dị ứng.