Bạn có thấy mình dành hàng giờ lướt TikTok rồi cảm thấy "ngơ đi" không? Bạn có khó tập trung vào một cuốn sách hơn trước đây? Nếu vậy, bạn có thể đang trải nghiệm hiện tượng "brain rot" - một thuật ngữ đã trở thành Từ của Năm 2024 của Oxford.

Brain Rot: Hiện Tượng Văn Hóa Đáng Lo Ngại

"Brain rot" không chỉ là một meme trên mạng xã hội. Nó mô tả sự suy giảm khả năng nhận thức do tiêu thụ quá nhiều nội dung số hời hợt. Thuật ngữ này có từ năm 1854 khi Henry David Thoreau chỉ trích xã hội thích ý tưởng đơn giản hơn là suy nghĩ phức tạp. Ngày nay, nó trở thành cách nói tắt về tác động tiêu cực của việc tiêu thụ quá nhiều nội dung mạng xã hội có giá trị thấp.

Italian Brainrot” đang thống trị TikTok và Instagram với nội dung ồn và vô nghĩa nhưng được yêu thích bởi Gen Z

Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng internet và mạng xã hội quá mức làm suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung, tư duy phản biện và kết nối con người. Nó còn góp phần gây ra tình trạng cô lập xã hội, giảm hoạt động thể chất và tăng nguy cơ lo âu, trầm cảm và các vấn đề nhận thức khác.

Dưới đây là 12 thói quen đơn giản giúp bạn bảo vệ não bộ và ngăn ngừa "brain rot":

1. Giới Hạn Thời Gian Sử Dụng Mạng Xã Hội

Đặt giới hạn 30-60 phút mỗi ngày cho mạng xã hội. Tắt thông báo và sử dụng các ứng dụng như Freedom hay StayFocusd để tự kiểm soát thời gian online.

2. Thực Hành Chánh Niệm

Dành 10-15 phút mỗi ngày tập trung vào hơi thở, đi bộ có ý thức, hoặc ăn uống chậm rãi. Nghiên cứu chỉ ra rằng chánh niệm tăng mật độ chất xám trong các vùng não liên quan đến học tập, trí nhớ và điều hòa cảm xúc.

3. Tập Thể Dục Đều Đặn

Vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần để tăng lưu lượng máu đến não, cung cấp oxy và dưỡng chất thiết yếu. Đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe đều là những lựa chọn tuyệt vời.

4. Đọc Sách

Khác với nội dung số ngắn, đọc sách đòi hỏi sự tập trung kéo dài và kích thích hoạt động nhận thức phức tạp. Dành 30 phút mỗi ngày để đọc có thể giảm đáng kể nguy cơ suy giảm nhận thức.

5. Hạn Chế Đa Nhiệm

Thay vì chuyển đổi giữa nhiều tác vụ, hãy tập trung vào một việc tại một thời điểm. Kỹ thuật Pomodoro - làm việc trong khoảng thời gian 25 phút rồi nghỉ ngắn - có thể giúp duy trì sự tập trung.

6. Nuôi Dưỡng Kết Nối Trực Tiếp

Giao tiếp trực tiếp tạo ra những mối quan hệ sâu sắc hơn và cơ hội cho các cuộc trò chuyện có ý nghĩa. Các mối quan hệ xã hội mạnh mẽ cải thiện trí nhớ và bảo vệ não khỏi suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác.

7. Thực Hiện Detox Kỹ Thuật Số

Tạm ngưng sử dụng thiết bị điện tử định kỳ để não được nghỉ ngơi. Nghiên cứu cho thấy việc detox kỹ thuật số cải thiện khả năng tập trung, tâm trạng và chất lượng giấc ngủ.

8. Học Kỹ Năng Mới

Học nhạc cụ, ngoại ngữ hoặc nấu ăn kích thích các vùng não khác nhau, cải thiện trí nhớ và khả năng giải quyết vấn đề. Cảm giác thành công khi thành thạo điều mới mẻ còn tăng cường sự tự tin.

9. Dành Thời Gian Trong Thiên Nhiên

Chỉ 30 phút trong môi trường tự nhiên đã có thể giảm stress, cải thiện tâm trạng và tăng khả năng tập trung. Thêm cây xanh vào nhà hoặc nơi làm việc cũng mang lại lợi ích nhận thức tương tự.

10. Tham Gia Sở Thích Sáng Tạo

Thủ công, vẽ, đan len, viết lách hoặc chơi nhạc giúp não hoạt động tích cực và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề. Sáng tạo giảm mệt mỏi tinh thần liên quan đến việc sử dụng màn hình quá nhiều.

11. Ngủ Đủ Giấc

Khi ngủ, cơ thể tự sửa chữa, củng cố ký ức và loại bỏ độc tố khỏi não. Người lớn cần 7-9 giờ ngủ mỗi đêm. Tạo thói quen đi ngủ và thức dậy cùng giờ, tránh thiết bị điện tử trước khi ngủ.

12. Ăn Uống Cân Bằng

Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, omega-3 như cá béo, hạt, rau xanh và quả mọng bảo vệ não khỏi suy giảm nhận thức. Ngược lại, thực phẩm nhiều đường và chế biến sẵn làm giảm hiệu suất nhận thức.

Tuy "brain rot" không phải là một chẩn đoán y khoa, nhưng những dấu hiệu như khó tập trung, cô lập xã hội, "sương mù não", và lo âu có thể là tín hiệu cảnh báo. Bằng cách áp dụng những thói quen đơn giản trên đây, bạn không chỉ chống lại "brain rot" mà còn cải thiện sức khỏe não bộ tổng thể.

Thời đại số hóa mang đến nhiều tiện ích, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn cho sức khỏe nhận thức. Hãy chủ động bảo vệ não bộ của bạn!